Lleihau eich risg o ddatblygu dementia

Yn ystod Wythnos Gweithredu Dementia (15-21 Mai), mae'r Gymdeithas Alzheimer yn annog unigolion a'u teuluoedd, sy'n poeni am ddementia, i fynd ar ôl diagnosis amserol ac osgoi cyrraedd pwynt argyfwng - alzheimers.org.uk

Mae cael diagnosis amserol o ddementia yn golygu y gallwch:

ddeall ac adnabod symptomau dementia posibl
cael cyngor ymarferol gan eich gweithwyr gofal iechyd proffesiynol a sefydliadau cymorth
teimlo eich bod wedi'ch grymuso i gymryd y camau nesaf a dechrau cynllunio ar gyfer y dyfodol

Felly, os ydych chi'n poeni amdanoch chi'ch hun neu rywun sy'n agos atoch chi, gellir defnyddio rhestr wirio symptomau achrededig Coleg Brenhinol y Meddygon Teulu fel cam cyntaf tuag at ddiagnosis. Gallwch lenwi'r rhestr wirio ar-lein neu ei hargraffu a'i dangos i'ch Meddyg Teulu neu Weithiwr Iechyd Proffesiynol.

Lleihau eich ffactorau risg

Er mai mynd yn hŷn yw'r ffactor risg mwyaf ar gyfer dementia, y newyddion da yw bod pethau y gallwch eu gwneud i helpu i leihau eich risg eich hun o ddatblygu clefyd Alzheimer a mathau eraill o dementia.

Yn y Gwasanaeth Gwella Lles (WISE), rydym yn canolbwyntio ar hynny — grymuso unigolion i reoli eu hiechyd ac i hunanreoli eu lles yn rhagweithiol, fel y gallan nhw fwynhau bywyd boddhaus a lleihau'r risg o gyflyrau cronig sy'n gysylltiedig ag oedran.

Symudwch i amddiffyn eich meddwl

Yn ôl ymchwil, mae ymarfer corff rheolaidd yn gwella gweithrediad yr ymennydd ac yn lleihau'r risg o ddirywiad gwybyddol. Felly, gwnewch yn siŵr eich bod yn symud ac yn ymgorffori gweithgaredd corfforol yn eich trefn ddyddiol.

Mae Symud Corfforol yn un o'r sylfeini ar gyfer WISE - gwelwch sut gallwn ni eich cefnogi chi yma:

Symudiad Corfforol - Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Bwyta'n Iach, Meddwl Iach

Trwy fwyta diet iach a chytbwys, rydych chi'n fwy tebygol o gael yr holl faetholion sydd eu hangen arnoch i gadw'n iach. Felly, gweithiwch tuag at ddeiet o ansawdd da gyda llawer o ffrwythau a llysiau, brasterau iach a bwydydd ffibr uchel a fydd yn arwain at well hwyliau, llai o straen a gwell gweithrediad gwybyddol.

Bwyta’n iach yw un o’r sylfeini ar gyfer WISE – gwelwch sut gallwn ni eich cefnogi chi yma:

Bwyta'n Iach - Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Materion Iechyd Meddwl

Gall straen cronig, pryder ac iselder waethygu llid a chyflymu proses heneiddio'r ymennydd, gan arwain at ddirywiad gwybyddol a cholli cof.

Felly, mae'n hanfodol blaenoriaethu'ch iechyd meddwl trwy ymarfer gweithgareddau sy'n lleihau straen fel myfyrdod, ymarfer corff, a chymdeithasu, a cheisio cefnogaeth pan fo angen.

Mae'n bwysig cofio yn ein bywydau prysur eich bod yn berson cyfan; dydy eich meddwl ddim ar wahân ac mae angen gofalu am hwnnw hefyd.
Iechyd Meddwl — Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Cadw cyswllt, Cadw clyfrwch

Mae bod â chysylltiadau agos â'ch teulu a'ch ffrindiau a chymryd rhan mewn gweithgareddau cymdeithasol ystyrlon yn helpu pobl i gynnal eu sgiliau meddwl yn well yn ddiweddarach mewn bywyd ac arafu dirywiad gwybyddol.

Mae cysylltiad cymdeithasol yn un o'r sylfeini ar gyfer WISE, gweler sut y gallon eich cefnogi yma: Cysylltiad Cymdeithasol — Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Felly, gwnewch yn siŵr eich bod yn cadw mewn cysylltiad â ffrindiau a theulu, ymuno â chlwb neu grŵp, a chymryd rhan yn eich cymuned.

Cwsg yn Dda i Heneiddio'n Dda

Yn ôl ymchwil, mae ymarfer corff rheolaidd yn gwella gweithrediad yr ymennydd ac yn lleihau'r risg o ddirywiad gwybyddol. Felly, gwnewch yn siŵr eich bod yn blaenoriaethu noson dda o orffwys.

Gall ein hyfforddwyr WISE roi awgrymiadau i chi ar sut i wella ansawdd eich cwsg.
Cwsg - Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Lleihau sylweddau niweidiol

Mae gwneud dewisiadau ffordd o fyw cadarnhaol yn bwysig iawn ar gyfer cynnal yr iechyd ymennydd gorau posibl.

Mae smygu'n gwneud llawer o niwed i gylchrediad gwaed o amgylch y corff, yn enwedig pibellau gwaed yr ymennydd ac felly mae’n rhoi eich hun mewn perygl llawer uwch o ddatblygu dementia yn ddiweddarach mewn bywyd.
Os ydych chi’n yfed alcohol yn rheolaidd, ceisiwch wneud hynny'n gymedrol ac o fewn y terfynau a argymhellir. Mae yfed gormod o alcohol ar un adeg yn gwneud eich ymennydd yn agored i lefelau uchel o gemegau niweidiol.

Awdur: Dr Liza Thomas-Emrus

Am ragor o wybodaeth, e-bostiwch: CTM.WISE@wales.nhs.uk neu ffoniwch ni ar 01685 351 451. Ewch i'n g

Mis Ymwybyddiaeth Straen – A WISE Approach

Mis Ymwybyddiaeth Straen yw'r amser perffaith i lansio ‘WISE Approach Podcast' wrth i ni archwilio nifer o dechnegau meddyginiaeth ffordd o fyw sy'n seiliedig ar dystiolaeth i hyrwyddo lles corfforol ac emosiynol hirdymor, sydd yn y pen draw yn helpu i leihau straen.

Niwroamrywiaeth Croesawu Gwahaniaethau gyda Chefnogaeth Chwe Philer WISE

Heddiw, mae amrywiaeth yn cwmpasu mwy na hil, rhywedd ac ethnigrwydd yn unig. Mae hefyd yn cynnwys niwroamrywiaeth, sy'n dathlu cryfderau a safbwyntiau unigryw unigolion â chyflyrau fel Awtistiaeth, ADHD, Dyslecsia, a gwahaniaethau niwrolegol eraill.

WISE – Dull Cynhwysfawr o Ddiwrnod Dim Smygu 13 Mawrth 2024

Wrth i ni arsylwi Diwrnod Dim Smygu, mae'n hollbwysig cydnabod arwyddocâd blaenoriaethu lles yn ei holl agweddau.

Gorflinder a Chyflyrau Iechyd Cronig

Mae Dr Liza Thomas-Emrus yn trafod â gorflinder a chyflyrau cronig mewn rhaglen ddogfen BBC Wales Live.

Adennill eich Lles gyda WISE yn 2024

Mae'n wythnos gyntaf mis Ionawr ac mae llawer ohonom wedi paratoi ein rhestr o addunedau iechyd y Flwyddyn Newydd, lle rydym wedi gosod cynlluniau i gychwyn ar daith o hunanwella i fwynhau ffordd iachach o fyw.

Grym iachaol y Celfyddydau Creadigol ar ein hiechyd a'n lles

Yn ddiweddar, cynhaliodd rhaglen Celfyddydau Creadigol, Iechyd a Lles WISE ym Mwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg ddiwrnod gwerthuso lle gallai cyfranogwyr adlewyrchu a rhannu eu profiadau am eu gweithdai Crefft Creadigol a Drymio Taiko Japaneaidd.

Rhagnodi Lles: Trawsnewid y dyfodol gyda Meddygaeth Ffordd o Fyw

Yn y blog hwn, rydym yn rhannu sut mae WISE wedi bod yn lledaenu’r neges am Feddygaeth Ffordd o Fyw a’r rôl hanfodol y mae’n ei chwarae wrth rymuso pobl i hunanreoli eu hiechyd.

Picture of a group of happy smiling people

Darganfod Lles gyda Hyfforddwyr WISE (Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd)

Wrth i ni aros yn eiddgar am fis Hydref, rydyn ni'n paratoi i ddathlu Diwrnod Iechyd Meddwl y Byd sydd i ddod ar 10 ^Hydref 2023.

Cysylltu Cymunedau a Hybu Iechyd: Taith yn WISE

Trwy rannu gwybodaeth, adnoddau ac arbenigedd, gallwn ddatgloi atebion arloesol a thrawsnewid tirwedd gofal iechyd.

Lleihau eich risg o ddatblygu dementia

Yn ystod Wythnos Gweithredu ar Ddementia rydym yn siarad am ddewisiadau ffordd o fyw a all leihau eich risg o ddatblygu dementia

Dementia a Hydradu

Pwysigrwydd hydradu digonol (yfed digon) ar gyfer dementia

Diwrnod Rhyngwladol y Menywod - Menopos

Heddiw rydym yn dathlu Diwrnod Rhyngwladol y Merched.

Manteision siarad am iechyd meddwl

Mae siarad am iechyd meddwl wedi dod yn bwnc trafod llawer mwy agored a chyffredin yn ystod y blynyddoedd diwethaf. Mae hyn yn deillio, yn rhannol, o'r gydnabyddiaeth gynyddol o bwysigrwydd iechyd meddwl a'r ffaith bod problemau iechyd meddwl yn dod yn fwy cyffredin. Ond, y tu hwnt i’r ffaith bod iechyd meddwl yn cael ei dderbyn fel pryder iechyd dilys, beth mae'r dystiolaeth yn ei ddangos am y manteision go iawn sy’n gysylltiedig â siarad am iechyd meddwl?