Iechyd Rhywiol
Rydych yn berygl o gontractio haint a drosglwyddir yn rhywiol (STI) os oes gennych ryw drwy’r geg, y wain neu rhefrol heb ddiogelwch. Am ragor o wybodaeth am STIs a'u hatal, gweler yma:
GIG 111 Cymru - Iechyd A-Z: Heintiau a drosglwyddir yn rhywiol (STIs)
Y ffordd orau o osgoi STIs (a beichiogrwydd diangen os ydych chi'n fenyw) yw peidio â chael rhyw. Ond byddai'n afrealistig disgwyl hyn gan bawb sy'n mynd i'r ŵyl. Felly mae cyngor arall (a gwell) nag ymatal. Yr ail ffordd orau o osgoi STIs a beichiogrwydd diangen yw trwy ddefnyddio condomau.
Yn gyntaf, trefnwch beth bynnag yw eich dewis ffafriol o atal cenhedlu cyn i chi adael cartref ac os yw'r bilsen, cofiwch eu pacio! Os ydych chi'n meddwl bod unrhyw siawns efallai y byddwch chi'n cael rhyw gyda phartneriaid rhywiol newydd yn yr ŵyl, dewch â rhai condomau hefyd.
Dulliau brys o atal cenhedlu
Mae fferyllfeydd yn y dref lle gallwch brynu condomau os byddwch yn anghofio pacio rhai. Gallwch hefyd brynu'r bilsen y bore wedyn mewn fferyllfa hefyd. Er bod y rhan fwyaf o bobl yn ei adnabod fel y bilsen 'y bore wedyn', gellir ei gymryd hyd at 72 awr ar ôl cael rhyw heb ddiogelwch, ond mae'n fwyaf effeithiol pan gaiff ei gymryd cyn gynted â phosibl. Nid yw'r darparwyr meddygol ar y safle yn cario'r bilsen y bore wedyn felly bydd angen i chi wneud taith i fferyllfa a gobeithio bod stoc yno.
Gall unrhyw un gael mynediad at y gwasanaethau iechyd ar y safle yn yr Eisteddfod a byddwch yn sicr eu bod yn gwbl gyfrinachol rhyngoch chi a'r meddyg, y nyrs neu'r parafeddyg a welwch. Os nad ydych am i'ch manylion gael eu rhannu gyda'ch meddyg teulu lleol ni fyddant. Gallai'r unig eithriadau i hyn fod os oes pryderon bod rhywun yn cael ei ecsbloetio neu ei gam-drin mewn rhyw ffordd. Sy'n dod â ni at fater caniatâd: mae'n bwysig iawn sicrhau bod y person rydych chi'n cael rhyw ag ef/hi wedi cydsynio, a bod y caniatâd hwn wedi'i roi'n rhydd tra nad yw’n feddw nac o dan ddylanwad cyffuriau. Gall alcohol a chyffuriau hamdden effeithio ar farn neu allu rhywun i roi caniatâd gwybodus i gael rhyw, ac os ydych chi'n manteisio ar hyn, rydych chi'n torri'r gyfraith, hyd yn oed os nad yw'r rhyw trwy’r wain.
Yn olaf, mae'n bwysig meddwl am HIV ac iechyd rhywiol. Nid yw pawb sydd â HIV yn gwybod bod ganddyn nhw’r haint, neu os ydyn nhw'n gwybod, ni fydd pawb yn dweud wrth bartneriaid rhywiol newydd amdano. Os ydych yn credu efallai eich bod wedi cael rhyw heb ddiogelwch gyda rhywun sydd â HIV, yna mae triniaeth o'r enw PEP neu broffylacsis ar ôl cysylltiad a allai eich atal rhag datblygu HIV. Mae hyn yn fwyaf effeithiol os cychwynnir y cwrs triniaeth o fewn 24 awr o gael rhyw heb ddiogelwch gyda rhywun sy'n HIV positif ond unwaith eto nad yw ar gael gan y darparwyr gofal iechyd brys ar y safle.
Ffynonellau eraill o wybodaeth