Mae Grymuso Cymunedau ar gyfer Dyfodol Iachach ynghlwm

Diweddariad Tîm Pwysau Iach Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg

Mae tîm Pwysau Iach Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg yn falch o adrodd ar ei gyllid grant parhaus gan Lywodraeth Cymru tan fis Mawrth 2025. Fel hyrwyddwyr iechyd a lles, rydym yn gweithio gydag Awdurdodau Lleol, grwpiau cymunedol a gwasanaethau cyhoeddus allweddol i arwain ymdrechion cydweithredol yn ein huchelgais rhanbarthol i feithrin cymunedau iachach a rhyng-gysylltu cymdogaethau yn ddi-dor.

Ein Cenhadaeth? Gwneud y dewis iach yn ddewis hawdd tra'n darparu cefnogaeth i unigolion sy'n ymdrechu i fyw bywydau iach, hapus a llewyrchus. Wrth wraidd ein strategaeth mae dull system gyfan, sy'n canolbwyntio ar y ffactorau parhaus, sylfaenol sy'n gyrru gordewdra yn hytrach na dim ond mynd i'r afael ag ymddygiadau unigol ar wahân.

Dros y flwyddyn ddiwethaf, rydym wedi ymgysylltu ag amrywiaeth amrywiol o randdeiliaid—mwy na 150 o unigolion sy'n dal pŵer—ar draws Cwm Taf Morgannwg. Trwy wahanol ddigwyddiadau a rhyngweithio un-i-un, rydym wedi gwrando ar eu mewnwelediadau ar achosion sylfaenol gordewdra yn ein cymunedau. Mae eu lleisiau wedi tynnu sylw at dri maes hanfodol ar gyfer ein ffocws:

1000 Diwrnod Cyntaf Babanod: Sicrhau mynediad at faeth o ansawdd uchel, gan gynnwys llaeth y fron, yn ystod y cyfnod datblygiadol hollbwysig hwn.
Mynediad at Fwyd o Ansawdd Da: Hwyluso mynediad at ddewisiadau bwyd maethlon i'r holl breswylwyr.
Defnydd a Dyluniad Mannau Cymunedol: Gwella argaeledd a hygyrchedd mannau cymunedol o fewn CTM gan gynnwys teithio llesol, gweithgareddau hamdden a gwneud y defnydd gorau o fannau awyr agored.

Diweddariad Staff

Hoffem gyflwyno ein hymgynghorydd newydd yn ein Tîm Pwysau Iach, Dr Rob Green.

Rydym yn croesawu'n gynnes Rob sy'n ymuno â ni o Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda lle bu'n gyfarwyddwr dros dro yn arwain ar Blant a Phobl Ifanc, Partneriaethau Rhanbarthol ac Anghydraddoldebau Iechyd a Phenderfynyddion Ehangach.

Teithio Iach

Mae ein hymrwymiad i weithredu eisoes wedi dwyn ffrwyth drwy fentrau cydweithredol ar draws Cwm Taf Morgannwg. Yn nodedig ymhlith y rhain mae datblygu Siarter Teithio Iach mewn partneriaeth â'r Bwrdd Gwasanaethau Cyhoeddus.

Mae lefelau is o weithgarwch corfforol, lefelau cynyddol o ordewdra a diabetes, llygredd aer eang, arwahanu cymdeithasol, ac anghydraddoldebau iechyd i gyd yn broblemau difrifol o ran iechyd y cyhoedd. Mae newid yn yr hinsawdd yn fygythiad difrifol sydd eisoes yn cael ei deimlo yn y DU ac ar draws y byd. Mae patrymau newidiol yn y ffordd rydym yn teithio a sut rydym yn dylunio ein hamgylcheddau ar gyfer teithio wedi chwarae rhan arwyddocaol yn y broblemau hyn. Mae angen cymryd camau beiddgar os ydym am wrthdroi’r tueddiadau hyn mewn poblogaeth ac iechyd byd-eang, a chreu dyfodol iachach a mwy cynaliadwy i’n trigolion.

Yma yng Nghwm Taf Morgannwg rydym yn cymryd camau cadarnhaol tuag at newid drwy weithredu siarter teithio iach. Mae Siarter Teithio Iach yn cynnwys cyfres o gamau gweithredu y mae sefydliadau'n ymrwymo iddyn nhw’n gyhoeddus, i ddangos eu hymrwymiad i gefnogi cerdded, beicio, trafnidiaeth gyhoeddus, a defnyddio cerbydau allyriadau isel iawn.

Mae lansiad y Siarter Teithio Iach yng Nghwm Taf Morgannwg (CTM) sydd ar y gweill yn garreg filltir arwyddocaol yn ein hymrwymiad i adeiladu cymunedau cynaliadwy a chysylltiedig. Wedi'i ddatblygu ar y cyd gan randdeiliaid ar draws CTM dros ddau ddigwyddiad yn ystod y 6 mis diwethaf, mae'r siarter yn adlewyrchu ein gweledigaeth ar y cyd ar gyfer hyrwyddo opsiynau cludiant gweithredol a gwella canlyniadau iechyd y cyhoedd.

Trwy fentrau fel seilwaith beicio gwell, cynllunio trefol sy'n gyfeillgar i gerddwyr, a gwasanaethau trafnidiaeth gyhoeddus gwell, ein nod yw creu amgylcheddau sy'n annog ac yn hwyluso gweithgarwch corfforol mewn bywyd bob dydd. Mae'r siarter hon nid yn unig yn tanlinellu ein hymroddiad i leihau allyriadau carbon a lliniaru gorlenwad traffig ond hefyd yn tanlinellu ein cred yn y cysylltiad dwys rhwng gweithgarwch corfforol a lles cyffredinol. Wrth i ni gychwyn ar y daith hon, rydym yn hyderus y bydd y Siarter Teithio Lles Iach yn gweithredu fel fframwaith arweiniol ar gyfer adeiladu dyfodol iachach a mwy cynaliadwy i holl drigolion Cwm Taf Morgannwg.

Mae'r siarter hon, a gynigiwyd i ddechrau gan Fwrdd Iechyd Prifysgol, wedi cymryd rhan weithredol mewn sefydliadau sy'n aelodau o'r BGC a chymuned sector cyhoeddus ehangach Cwm Taf Morgannwg i sicrhau ei fod yn cyd-fynd ag anghenion ein poblogaeth. Mae'n gweithredu fel conglfaen wrth gefnogi ein Agwedd System Gyfan o Bwysau Iach, gan gynnig nod pendant ar gyfer gweithredu ar y cyd. Ein nod yw cataleiddio trawsnewidiad gwirioneddol o fewn ein cymuned, gan ysgogi gwelliannau diriaethol mewn canlyniadau iechyd cyhoeddus.

Gwrando ar ein Cymunedau

Wedi'i sbarduno gan angerdd dros wrando ar ein cymuned, rydym wedi partneru â Chymdeithas Dai Cymoedd Merthyr yn ddiweddar, gan ymgysylltu â dros 30 o drigolion i gael cipolwg uniongyrchol ar eu profiadau a'u hanghenion. Mae trigolion eisoes wedi dechrau gweithredu newidiadau cadarnhaol i'w hamgylchedd yn seiliedig ar ein trafodaethau.

Nid yw ein gwaith yn gorffen yno. Ar hyn o bryd rydym wrthi'n ymgysylltu â theuluoedd ledled ein cymuned i ddeall eu profiadau gyda bwydo babanod, mynediad i fannau cymunedol, ac ansawdd bywyd cyffredinol Cwm Taf Morgannwg. Dan arweiniad dull systemau dysgu dynol, rydym yn datgelu mewnwelediadau amhrisiadwy a fydd yn llywio ymdrechion cydweithredol i ddylanwadu ar newid ystyrlon, parhaol—gan ei gwneud yn haws i breswylwyr fyw bywydau iachach a hapusach.

Yn ogystal, mewn cydweithrediad â chydweithwyr clinigol, rydym yn cefnogi'r strategaeth bwydo babanod gyda'r nod o hybu cychwyn bwydo ar y fron a chyfraddau parhad ar draws y rhanbarth.

Ffarwel HENRY

Yn anffodus, nid ydym bellach yn cymryd atgyfeiriadau ar gyfer cyflwyno Rhaglenni a gweithdai HENRY. Mae gweithio i gefnogi ein plant a’n teuluoedd gyda phroblemau pwysau iach yn flaenoriaeth, fodd bynnag rydym wedi wynebu heriau parhaus o ran staffio a chyflenwi ac rydym bellach yn adolygu ein dulliau hirdymor o gefnogi teuluoedd â phwysau iach wrth symud ymlaen.

Mae’r Tîm Pwysau Iach yn gweithio ar Agwedd System Gyfan tuag at Bwysau Iach ar draws Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg. Ein nod yw arwain a galluogi newid system i sicrhau bod babanod, plant a phobl ifanc yn cael mynediad at gymorth teuluol ar hyd cwrs bywyd i gefnogi iechyd, gweithgarwch a lles.

Byddwn yn edrych yn fanwl ar opsiynau tymor hir, cynaliadwy i gefnogi plant a theuluoedd. Rydym yn gweithio gyda'n cymunedau i wrando ar eu hanghenion ac edrych ar y ffordd orau o gefnogi teuluoedd wrth symud ymlaen yn unol â'r Strategaeth Pwysau Iach: Cymru Iach a'r strategaeth CTM2023 Ein Hiechyd Ein Dyfodol.

Mae cymorth pellach ar gael yn ardal Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg trwy raglenni Deieteg Iechyd y Cyhoedd ar gyfer oedolion a phlant 3-7 mlwydd oed ym Merthyr, Rhondda a Thaf Elái a byddwn yn parhau i ddiweddaru ein tudalennau gwe gyda chymorth a gwybodaeth i deuluoedd.

Mae ein gweithdai HENRY terfynol ar gyfer 2024 wedi'u hamlinellu isod ar gyfer ein teuluoedd sydd wedi cofrestru'n ddiweddar:

11 Mehefin Deall Ymddygiad Plant (Ardal Pen-y-bont ar Ogwr)

20 Mehefin Bwyta Ffwslyd (Rhithwir)

25 Mehefin Bwyta'n Iach am Lai (Rhithwir)

8 Gorffennaf Dechrau Bwyd Solet (Ardal Merthyr)

16 Gorffennaf Bwyta Ffwslyd (ardal Pen-y-bont ar Ogwr)

Am ragor o wybodaeth a chyngor ewch i'r tudalennau Gwybodaeth a Chymorth Pwysau Iach sydd ar gael yma: Gwybodaeth a Chymorth - Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg (gig.cymru) .

Os oes gennych unrhyw ymholiadau, gallwch gysylltu â thîm HENRY yma: HENRY_CTM_PHW@wales.nhs.uk

Hoffem ddiolch i chi i gyd am eich cefnogaeth barhaus drwy gydol Taith HENRY i deuluoedd ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg.

Uwchgynhadledd Pwysau Iach Iechyd Blynyddol

Ar 23 Mai cafodd Uwchgynhadledd Iechyd Flynyddol Agwedd System Gyfan at Bwysau Iach ei gynnal ym Mhontypridd. Daeth dros hanner cant o randdeiliaid o bob rhan o'r rhanbarth at ei gilydd i ddathlu eu llwyddiannau ar y cyd, rhoi adborth gwerthfawr ar waith sydd wedi cael ei gyflawni dros y 12 mis diwethaf ac i edrych ymlaen at gydweithio ar ein blaenoriaethau rydym wedi cytuno arnyn nhw ar gyfer y flwyddyn i ddod.

Cafodd dewis o weithdai a seminarau i'r cynrychiolwyr ei gynnig a oedd yn canolbwyntio ar y tair prif ffrwd waith yn y dull CTM; Yr Amgylchedd a Diwylliant Bwyd, Defnyddio a Dylunio Mannau Cymunedol a mynediad at fwyd o ansawdd da yn ystod 1000 Diwrnod Cyntaf Babanod. Roedd y diwrnod cyfan yn canolbwyntio ar ddarparu mewnwelediadau ar ymdrechion cydweithredol i sbarduno newid diriaethol i'n poblogaeth leol.

Roedd y digwyddiad yn arddangos gwaith ein rhanddeiliaid, sydd wedi cydweithio â ni eleni i ddathlu cyflawniadau a chyfraniadau rhyfeddol i'n nodau a rennir. Roedd y digwyddiad yn darparu llawer o gyfleoedd i rwydweithio a oedd yn caniatáu i randdeiliaid gysylltu, cyfnewid syniadau, ac archwilio cydweithrediadau posibl.

Rhagor o Wybodaeth

I'r rhai sydd â diddordeb mewn dysgu mwy, mae ein mentrau yn cyd-fynd â Strategaeth Cymru Iach Pwysau Iach a gweledigaeth Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg Ein Dyfodol 2030. Ymunwch â ni yn ein cenhadaeth i greu dyfodol iachach a hapusach i bawb. I ddarganfod mwy, ewch i Pwysau Iach - Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg .

I gysylltu â'r tîm Pwysau Iach, e-bostiwch: CTM.HealthyWeight@wales.nhs.uk