Neidio i'r prif gynnwy

Wythnos y Deietegwyr

A hithau’n Wythnos y Deietegwyr rydyn ni’n dathlu cyfraniadau amrywiol
y gweithlu deieteg yma yng Nghwm Taf Morgannwg.

Mae dietegwyr a'r gweithlu deieteg yn gwneud cyfraniad hanfodol i iechyd ar draws llawer o wahanol arbenigeddau a lleoliadau gofal iechyd. Does dim y fath beth â Dietegydd 'nodweddiadol' ac mae ein tîm yn CTM yn darparu gofal a chymorth i gleifion â chyflyrau hirdymor a chronig, yn ogystal â chwarae rhan bwysig mewn atal ac iechyd y cyhoedd.

Mae deietegwyr CTM hefyd yn cefnogi cleifion ar bob cam bywyd o bediatreg i bobl hŷn a phopeth yn y canol. Trwy ymchwil sy'n seiliedig ar dystiolaeth mae ein cydweithwyr deietegol CTM yn cyfrannu at ein dealltwriaeth o gyflyrau iechyd a gwella iechyd, tra'n gweithio mewn timau amlddisgyblaethol i greu pecyn o gymorth wedi'i deilwra i ddiwallu anghenion cleifion unigol.

Mae ein dietegwyr hefyd yn darparu rhaglenni yn y gymuned i gefnogi pobl ar draws CTM gyda chyngor a hyfforddiant ar faeth a byw'n iach. Gallwch ddarllen mwy am y rhaglenni hyn a dod o hyd i gwrs yn agos atoch chi ar wefan Sgiliau Maeth am Oes yma.

Dewch i Gwrdd â'r Tîm

Heidi Cleaver, Band 5 newydd gymhwyso

Ar ôl gorffen fy ngradd maeth a deieteg israddedig yn ddiweddar, byddaf yn dechrau fy rôl band 5 gyntaf gyda Bwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg yn ddiweddarach eleni.

Fe wnes i ddychwelyd i Gymru i astudio ar ôl treulio amser yn byw ac yn gweithio yn Llundain a Sydney, ac rwy’n ddiolchgar o fod yn ôl. Nawr bod y lleoliad wedi dod i ben a bod gen i fwy o amser rhydd, rwy'n edrych ymlaen at dreulio amser yn yr awyr agored yn heicio ac yn beicio.

Fe wnes i gwblhau fy nhri lleoliad clinigol yn Ysbyty Tywysoges Cymru ac Ysbyty Glanrhyd. Roeddwn i’n awyddus i ddychwelyd i'r bwrdd iechyd gan fod y tîm deieteg wedi gwneud i mi deimlo fy mod yn cael fy ngwerthfawrogi ac fe wnaethon nhw fy nghefnogi'n fawr drwy gydol y lleoliad.

Siarad â chleifion ac aelodau o'u teuluoedd, a gweithio fel rhan o'r tîm deieteg a'r Tîm Amlddisgyblaethol oedd uchafbwynt y lleoliad i mi. Fe fûm yn ffodus i dreulio peth amser yn gweithio gyda'r Tîm Amlddisgyblaethol ar y ward strôc, a chefais gyfle i ryngweithio ag amrywiaeth eang o weithwyr gofal iechyd proffesiynol wrth gyflwyno sesiwn Tîm Amlddisgyblaethol ar atal cwympiadau a hyfforddiant MUST. Rwy’n edrych ymlaen yn fawr iawn at ddychwelyd.

Corrie Fewtrell, Deietegydd

Dechreuais fy ngyrfa ddeietegol fel Gweithiwr Cymorth Deietegol yng Nghaerdydd ac fe fûm yn gweithio yno am ddwy flynedd.  Dechreuais weithio yn Ysbyty’r Tywysog Siarl ym mis Gorffennaf 2021 ar ôl cwblhau fy nghyfnod ar leoliad ym mis Ebrill 2021. Yn ystod fy nghyfnod yn Ysbyty’r Tywysog Siarl rydw i wedi gweithio ar amrywiaeth o wardiau, ac rydw i bellach yn gweithio ar y wardiau gastro a llawfeddygol ar hyn o bryd. Y tu allan i'r gwaith, rwy'n mwynhau mynd â Judy, fy nghi defaid ar deithiau cerdded hir yng nghefn gwlad, a chymdeithasu gyda ffrindiau.

Wrth weithio mewn ysbyty acíwt, dydych chi byth yn gwybod yn iawn sut ddiwrnod rydych chi’n mynd i’w gael, ond mae'r rhan fwyaf o ddyddiau'n dilyn strwythur tebyg. Mae blaenoriaethu clinigol yn allweddol yn y rôl hon i sicrhau bod y cleifion mwyaf agored i niwed yn cael y gofal sydd ei angen arnyn nhw, pan fyddan nhw ei angen.

Rwy’n aml yn rhoi sylw i wardiau maeth parenterol.  Mae gweithio amlddisgyblaethol agos gyda fferyllwyr, timau meddygol a llawfeddygon yn hollbwysig er mwyn sicrhau bod cleifion yn cael eu hasesu, yn derbyn presgripsiynau a'u bod yn cael eu monitro'n briodol yn unol ag angen clinigol.

Mae sicrhau cymorth maethol digonol i gleifion, boed hynny'n defnyddio bwyd, atchwenegiadau drwy’r geg neu'n cael eu bwydo â thiwbiau yn elfen hanfodol o gynlluniau gofal cleifion.

Mae DPP yn rhan annatod o unrhyw lwyth gwaith gweithwyr iechyd proffesiynol neu glinigwyr. Mae sicrhau ein bod yn ymarfer o fewn canllawiau clinigol i ddarparu cyngor gofal iechyd sy'n seiliedig ar dystiolaeth yn allweddol i sicrhau bod ein cleifion yn cael y mewnbwn maethol gorau posibl.

 

Fy nghyfraniad i'n nodau strategol CTM2030:

  • Creu Iechyd - Rheoli cleifion ar wardiau o ddydd i ddydd gan ddarparu cynlluniau maeth unigol i leihau'r risg o ddiffyg maeth cyn ac ar ôl triniaeth.
  • Gwella Gofal - Mae prosiectau gweithredol cyfredol yn cynnwys archwiliadau sgrinio maeth arferol, archwiliad o glefyd yr afu ac archwiliad maeth parenterol.
  • Ysbrydoli Pobl - Rwy’n gweithio gyda chleifion, staff a’r tîm amlddisgyblaethol i hyrwyddo pwysigrwydd maeth a hydradu er mwyn gwella canlyniadau cleifion.
  • Cynnal Ein Dyfodol- Rwy'n gweithio gyda chleifion i'w cefnogi i wneud dewisiadau bwyd cynaliadwy.

Lowri Real, Deietegydd Diabetes Arbenigol

Mae fy nghydweithiwr Vic Oldham a minnau yn rhan o dîm Deieteg Gofal Eilaidd Diabetes Merthyr a Chwm Cynon. Ymunais â'r tîm Diabetes yn 2020 ond mae gennyf 10 mlynedd o brofiad o ddarparu gwasanaethau deietegol acíwt a chymunedol i Fwrdd Iechyd Cwm Taf Morgannwg. 

Mae cyfleu nodau therapiwtig deietegol yn agwedd allweddol ar fy rôl bresennol, nid oes syndod felly fy mod yn mwynhau sgwrsio â ffrindiau a theulu yn fy amser sbâr. Rydw i hefyd yn syfrdanu fy nghydweithwyr wrth chwarae cân neu ddwy ar y recorder.

Mae fy rôl bresennol yn cynnwys grymuso cleifion sydd wedi cael diagnosis o Ddiabetes Math 1 a Math 2 sydd angen therapi Inswlin i reoli eu cyflwr yn hyderus. Gwneir hyn drwy addysg deietegol ar ymwybyddiaeth carbohydrad, i addysgu sgiliau cyfrif carbohydrad penodol a sgiliau addasu dos inswlin. Rydw i hefyd yn cynghori ar reoli deiet a diabetes wrth ymarfer corff, mewn iechyd gwael, yn ystod beichiogrwydd, wrth fwyta allan, cymdeithasu a helpu i reoli diabetes yn ystod cyfnodau eraill bywyd. Mae hyn yn cael ei addysgu i’r unigolyn yn ogystal â thrwy addysg grŵp strwythuredig sy'n cael ei gynnig wyneb yn wyneb ac yn rhithwir. Mae helpu defnyddwyr gwasanaeth i reoli lefelau glwcos yn y ffordd orau bosibl yn ymdrech tîm, felly caiff yr ymyriadau hyn eu darparu'n aml wrth weithio ochr yn ochr â'r tîm amlddisgyblaethol, yn enwedig y Nyrsys Diabetes.

Mae technoleg pwmp yn rhan gynyddol o ofal Diabetes gyda dros 200 o gleifion yn elwa o'r gwasanaeth hwn.  Mae fy rôl hefyd yn cynnwys pob agwedd ar ofal pwmp sy'n cynnwys clinig pwmp amlddisgyblaethol dan arweiniad ymgynghorwyr yn ogystal â darparu hyfforddiant pwmp a chymorth parhaus i gleifion.

Mae'n waith prysur, ond yn waith gwerth chweil ac rwy'n ei garu.

 

Fy nghyfraniad i'n nodau strategol CTM2030:

  • Creu Iechyd- Addysgu cleifion ar effeithiau deiet ac ymarfer corff ar reoli lefelau glwcos yn ogystal â hwyluso newidiadau mewn ymddygiad gyda'r nod o gyflawni'r HbA1c/Amser Mewn Ystod optimaidd.
  • Gwella Gofal- Gwella gwasanaethau pontio rhwng pediatreg ac oedolion – Gweithredodd y tîm Diabetes ‘Growing up, moving on’ a enillodd wobr Ansawdd mewn Gofal Diabetes 2021.
  • Ysbrydoli Pobl- Caniatáu i gleifion archwilio rhwystrau i newid a chynnig atebion sy'n canolbwyntio ar y claf. Grymuso cleifion i reoli eu cyflwr eu hunain drwy addysg grŵp strwythuredig.
  • Cynnal Ein Dyfodol- Darparu addysg strwythuredig o bell a chlinigau rhithwir. Optimeiddio'r defnydd o dechnoleg i leihau baich cleifion a lleihau ôl troed carbon.

Lucy Williams, Deietegydd Strôc Arweiniol Clinigol

Dechreuais yn Ysbyty’r Tywysog Siarl ym mis Mawrth 2022 fel yr Arweinydd Clinigol Deietegol ar gyfer Strôc. Mae gen i dros ddeuddeng mlynedd o brofiad o reoli cleifion ag amrywiaeth o gyflyrau o dan ymbarél niwrowyddorau a gofal critigol.

Ar ôl symud yn ôl i Gymru yn ddiweddar, y tu allan i'r gwaith, rwy'n treulio'r rhan fwyaf o'm hamser ar anturiaethau, yn archwilio cefn gwlad bendigedig gyda'm dau fab ifanc, Edwyn a Rupert.

O ran y Ward Strôc, fy nghyfrifoldeb i yw cefnogi cleifion i ddiwallu eu hanghenion maeth a hydradu.

Mae anawsterau llyncu (dysphagia) yn gyffredin yn dilyn strôc a gall hyn ei gwneud yn anos i gleifion lwyddo i fwyta ac yfed digon ac mewn modd diogel.  Gall dysphagia arwain at ddiffyg maeth, diffyg ymwybyddiaeth, diffygion canfyddiad, camweithrediad gwybyddol, a gofynion maethol uwch.

Bydd angen bwydo rhai cleifion drwy diwb i ddechrau. Fy nghyfrifoldeb i yw rhagnodi porthiant priodol, monitro goddefgarwch a chynnydd y claf, a gwneud addasiadau lle bo angen.

Wrth i'r gallu i lyncu wella, rwy'n gweithio'n agos gyda'r Therapyddion Iaith a Lleferydd i hyrwyddo bwydo drwy’r deg a lleihau bwydo drwy diwb. Gall hyn fod drwy ddefnyddio dietau a hylifau wedi'u haddasu o ran gwead a diodydd atodol ynni a phrotein uchel. Gall hyn helpu i wella ansawdd bywyd cleifion.

I gleifion sydd dros eu pwysau, sydd â phwysedd gwaed uchel neu golesterol, neu ddiabetes, rwy'n cynnig cymorth a chyngor ar fwyta'n iach er mwyn lleihau'r risg o strôc a chyd-glefydedd pellach.

 

Fy nghyfraniad i'n nodau strategol CTM2030:

  • Creu Iechyd - Rheoli cleifion wardiau o ddydd i ddydd gan ddarparu cynlluniau maeth unigol i leihau risgiau a diffyg maeth a/neu gyngor atal eilaidd i wella canlyniadau iechyd hirdymor
  • Gwella Gofal - Mae prosiectau gweithredol cyfredol yn cynnwys archwiliadau sgrinio maeth arferol, datblygu llenyddiaeth gefnogol, addysgu a hyfforddi ac archwiliad o ddigonolrwydd deiet wedi'i addasu i o ran gwead.
  • Ysbrydoli Pobl- Rydw i’n gweithio'n agos gyda staff a chleifion i hybu ymwybyddiaeth o iechyd ac i ysbrydoli ac ysgogi newid mewn camau bach y gellir eu rheoli a'u datblygu'n gynaliadwy
  • Cynnal Ein Dyfodol- Rwy'n gweithio gyda chleifion i gefnogi cynaliadwyedd amgylcheddol mewn dewisiadau bwyd. Rydw i hefyd yn gweithio'n agos gydag arlwywyr wardiau i leihau colli bwyd a gwastraff.
Wedi'ch ysbrydoli?
Mae gan ein tîm deieteg nifer o rolau ar gael ar hyn o bryd, ewch i'n tudalen gyrfaoedd am ragor o wybodaeth.