Cyllid gwerth £64 miliwn i hybu cynllun ledled y DU i gryfhau'r ddarpariaeth ymchwil glinigol

Gwell canlyniadau iechyd trwy ymchwil fwy effeithiol ac effeithlon fel sydd i’w gweld drwy gydol y pandemig
Hyrwyddo amgylchedd ymchwil glinigol arloesol, sy'n canolbwyntio ar gleifion ac sydd wedi ei alluogi gan ddata
Ymgorffori ymchwil yn y GIG i wella capasiti a gallu'r DU i ddarparu ymchwil glinigol flaengar

Bydd cleifion ledled y DU yn elwa o system ymchwil glinigol fywiog, gyda chefnogaeth gwerth dros £64 miliwn mewn cyllid, a fydd yn achub bywydau ledled y wlad.

Yn dilyn y weledigaeth eofn 'Achub a gwella bywydau: dyfodol cyflenwi ymchwil glinigol yn y DU’ a gyhoeddwyd ym mis Mawrth, nododd llywodraeth y DU a'r gweinyddiaethau datganoledig heddiw gam cyntaf y gweithgaredd ar gyfer gwell canlyniadau iechyd a chaniatáu i fwy o gleifion fod yn rhan o ymchwil sydd yn berthnasol iddynt, ac elwa ohoni.

Bydd y gweithgaredd ar gyfer y misoedd nesaf yn cynnwys:

datblygu a threialu triniaethau a brechlynnau COVID-19 newydd
gwneud cyflenwi ymchwil glinigol yn y DU yn haws trwy adolygiadau moeseg cyflymach a phrosesau cymeradwyo cyflymach
hybu gallu ymchwil glinigol gyda mwy o dreialon rhithwir a threialon o bell
cynyddu amrywiaeth a chyfranogiad mewn ymchwil mewn cymunedau nad yw ymchwil yn eu gwasanaethu'n draddodiadol
digideiddio'r broses ymchwil glinigol i ganiatáu i ymchwilwyr ddod o hyd i gleifion, cynnig lleoedd iddynt mewn treialon, a monitro canlyniadau iechyd.

Meddai Matt Hancock, yr Ysgrifennydd Gwladol dros Iechyd a Gofal Cymdeithasol:

“Mae ymchwil glinigol wedi bod yn hanfodol yn ein brwydr yn erbyn COVID-19 ac wedi arbed miloedd o fywydau. Gan weithio gyda llywodraethau’r Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon, mae ein gweledigaeth uchelgeisiol ledled y DU ar gyfer dyfodol cyflenwi ymchwil clinigol yn hanfodol os ydym am adeiladu ar y momentwm cyffrous hwn ac achub bywydau. Rydym yn gwireddu’r weledigaeth hon trwy barhau i weithio’n agos gyda’n partneriaid ledled y DU, y GIG, rheoleiddwyr, diwydiant a'r sector ymchwil feddygol. Byddwn yn creu system ymchwil glinigol mwy arloesol, gwydn sy'n canolbwyntio ar y claf.”

Ni fu'r cysylltiad rhwng ymchwil a budd i gleifion trwy driniaethau a gofal gwell erioed yn gliriach. Dros y flwyddyn ddiwethaf mae ymdrechion ymchwil y DU sy’n brwydro yn erbyn COVID-19 wedi atgyfnerthu’r rôl hanfodol y mae ymchwil glinigol yn ei chwarae yn iechyd y boblogaeth. Bydd parhau i ddatblygu triniaethau a brechlynnau COVID-19 newydd yn sicrhau dull manteisiol wrth fynd i'r afael â'r feirws.

Bydd y gweithgaredd yn ystod y misoedd nesaf yn cynnwys:

Hybu adferiad portffolio ymchwil glinigol y DU, wrth barhau i ddatblygu a threialu triniaethau a brechlynnau COVID-19 newydd – gan weithio ledled y DU mewn partneriaeth â'r cyllidwyr ymchwil, y gweinyddiaethau datganoledig a rhanddeiliaid eraill i nodi'r astudiaethau mwyaf brys y mae angen cefnogaeth arnynt i wella.
Gwneud cyflenwi ymchwil glinigol y DU yn haws, yn fwy effeithlon ac yn fwy effeithiol trwy fentrau allweddol gan gynnwys adolygiad moeseg ymchwil cyflym sy'n caniatáu cymeradwyaeth gyflymach ar gyfer ymchwil a rhoi treialon ar waith yn gyflymach.
Hybu capasiti ymchwil glinigol, gan gynnwys trwy gynyddu nifer y treialon rhithwir ac o bell, galluogi mwy o ymchwil i ddigwydd y tu allan i leoliadau traddodiadol y GIG, ac ehangu Canolfannau Recriwtio Cleifion i ddarparu capasiti ychwanegol ar gyfer ymchwil masnachol cam hwyr.
Cynyddu amrywiaeth a chyfranogiad mewn ymchwil, trwy weithio gyda phartneriaid fel y Ganolfan Iechyd BME yng Nghaerlŷr i ddatblygu systemau a phrosesau sy'n galluogi cyfeirio ymchwil iechyd a'i gefnogi o fewn ardaloedd a chymunedau sy'n draddodiadol yn cael eu tan-wasanaethu gan ymchwil, i gynyddu amrywiaeth o ymchwilio i gyfranogwyr ac i helpu i fynd i'r afael ag anghydraddoldebau iechyd.
Digideiddio'r broses ymchwil glinigol i'w gwneud yn gyflymach ac yn rhatach trwy ddechrau creu gwasanaeth Canfod, Recriwtio ac Olrhain cyfannol, wedi'i alluogi gan ddata, gan ganiatáu i ymchwilwyr ddod o hyd i gleifion yn ddigidol, cynnig lleoedd iddynt mewn treialon a monitro canlyniadau iechyd fel rhan o'r astudiaeth, gan wneud sefydlu a chyflenwi ymchwil glinigol yn gyflymach, yn haws ac yn fwy cynhwysol, i gyflymu datblygiad arloesiadau iechyd sy'n achub bywydau.

Meddai'r Arglwydd Bethell, y Gweinidog Arloesi:

“Bydd gweithio gyda chydweithwyr yn y gweinyddiaethau datganoledig ac ar draws y sector ar y cynllun uchelgeisiol hwn yn sicrhau ein bod yn datblygu amgylchedd ymchwil glinigol sydd o fudd i bawb ym mhob rhan o'r DU.

“Dyma'r cam cyntaf mewn gweledigaeth uchelgeisiol fawr. Byddwn yn parhau i adeiladu ar y sylfeini cryf hyn i ddarparu ecosystem ymchwil sy'n gosod y DU fel arweinydd byd-eang mewn ymchwil glinigol flaengar. Gydag ymchwil wedi'i hymgorffori ledled y GIG, bydd y DU yn arweinydd byd-eang mewn treialon ar gyfer triniaethau a thechnolegau newydd.”

Mae cyhoeddi'r cynllun yn dilyn o gytundeb hanesyddol Gweinidogion Iechyd y G7 i greu siarter treialon clinigol Therapiwteg a Brechlynnau newydd yn nodi’r egwyddorion a rennir i gyflymu'r modd y mae treialon clinigol yn cynhyrchu tystiolaeth gadarn a sut y gellir gweithredu eu canfyddiadau yn y pandemig hwn ac mewn pandemigau yn y dyfodol.

Meddai Gweinidog Iechyd a Gofal Cymdeithasol Llywodraeth Cymru, Eluned Morgan:

“Mae gan Gymru gyfleoedd gwych ar gyfer ymchwil glinigol ac rydym wedi ymrwymo'n llwyr i chwarae ein rhan i wneud system ymchwil glinigol y DU yn un o'r goreuon, os nad y gorau, yn y byd. Mae'r cynllun a lansiwyd heddiw yn garreg gamu allweddol i gyflawni ein huchelgeisiau ar y cyd. Rwy’n falch iawn o weld yr aliniad cryf i’n strategaeth ‘Cymru Iachach’, lle mae unigolion wrth wraidd trawsnewid a moderneiddio gwasanaethau iechyd a gofal, a lle mae ymchwil wedi’i ymgorffori mewn gofal o ansawdd uchel.

“Bydd Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru yn parhau i weithio ar y cyd gyda’r holl bartneriaid, ledled y DU ac ar draws Cymru, wrth i ni geisio atebion arloesol a gweithredu’r cynllun uchelgeisiol hwn er budd y cyhoedd, cleifion a’r gweithlu.”

Meddai Ysgrifennydd Iechyd Llywodraeth yr Alban, Humza Yousaf:

“Mae gan yr Alban hanes hir o ymchwil iechyd arloesol a thrwy Ymchwil GIG yr Alban a Swyddfa Prif Wyddonydd Llywodraeth yr Alban, rydym wedi ymrwymo i weithio gyda'n partneriaid ledled y DU i greu amgylchedd ymchwil mwy arloesol a gwydn a fydd yn y pen draw yn gwella bywydau cleifion. Mae'r cynllun rydyn ni wedi'i lansio heddiw yn cydnabod pwysigrwydd cydweithredu a gweithio trawsffiniol, gan sicrhau bod y DU yn lleoliad cydlynol a symlach i ddenu ac ymgymryd ag ymchwil mewn economi fyd-eang.”

Meddai Robin Swann, Gweinidog Iechyd, Gogledd Iwerddon:

“Mae Gogledd Iwerddon yn cydnabod gwerth dull gweithredu ymchwil glinigol ledled y DU ac rydym wedi ymrwymo i gymryd rhan i gyflenwi'r weledigaeth hon. Rydym eisoes yn chwarae rhan lawn mewn llawer o'r ffrydiau gwaith ledled y DU, gan weithio mewn partneriaeth tuag at atebion cyfunol a chydnaws i greu ecosystem ymchwil glinigol sy'n dwyn budd i bob claf ledled y DU.”

Bydd gweithio ar y cyd a gwaith partneriaeth agos rhwng sefydliadau ledled y DU trwy'r rhaglen Adfer, Cydnerthedd a Thwf Ymchwil Glinigol y DU (RRG) – sy'n cynnwys cynrychiolwyr o holl adrannau iechyd y DU, y GIG, rheoleiddwyr, yr NIHR, elusennau ymchwil feddygol a diwydiant – yn helpu i wneud y DU un o'r lleoedd gorau yn y byd i gynnal ymchwil glinigol flaengar.