Prosiect Gardd Gymunedol Stablau Dowlais

Gardd Gymunedol

Roedd Tîm Tai Merthyr yn gweithio gyda’r Tîm Pwysau Iach drwy gydol 2024 i ddysgu ac ymgorffori ymchwiliad gwerthfawrogol yn eu rolau. Offeryn ymchwil ansoddol yn seiliedig ar naratif yw ymchwiliad gwerthfawrogol sydd wedi'i gynllunio i ganiatáu i'r person sy'n cael ei gyfweld rannu mewnwelediad o'r tu allan i faes gwybodaeth arferol y cyfwelydd.

Mae'r tîm wedi integreiddio cwestiynau ymchwiliad gwerthfawrogol i'w pecynnau tenantiaeth ar gyfer pob cartref newydd. Mae hyn yn ail-ffocysu'r sgyrsiau cychwynnol hyn ar adeiladu perthynas gyda'r tenant yn hytrach na'i fod yn ymwneud â thrafodion.

O sgyrsiau’r ymchwiliad gwerthfawrogol yn 2024, darganfu’r swyddogion datblygu cymunedol fod tenantiaid yn ei chael hi’n anodd cerdded i’r stryd fawr gyfagos oherwydd sut roedd yr ardal yn teimlo, gyda sbwriel yn gwneud iddyn nhw deimlo’n anniogel. Clywodd y tîm hefyd fod llawer o denantiaid yn cael trafferth cael mynediad at fwyd o ansawdd da yn yr ardal hon. Roedd Karl, Swyddog Datblygu Cymunedol yng Nghymdeithas Tai Merthyr Tudful, yn cefnogi’r tenantiaid i gynnal sesiynau codi sbwriel o amgylch eu safle a hefyd daeth o hyd i denant yn Nowlais a oedd yn arddwr brwd. Cysylltodd Karl â'r Tîm Datblygu Cymunedol, a gafodd gymorth gan Cadwch Gymru'n Daclus. Darparon nhw gyllid ac arweiniad i gefnogi'r tenantiaid a'r staff i greu lle i dyfu ffrwythau a llysiau.

Dywedodd Karl (Swyddog Datblygu Cymunedol): “Mae wedi bod yn wych gweld yr ardd yn Stablau Dowlais yn cael ei thrawsnewid, ac mae wedi bod yn wych gwylio popeth yn dod yn fyw. Mae wedi bod yn bleser bod yn rhan o’r prosiect, ac mae’n hyfryd gweld ein Deiliaid Contract yn mwynhau’r ardd. Mae Mark o Cadwch Gymru'n Daclus wedi bod yn hollol anhygoel."

Mae'r ardd wedi dod yn boblogaidd iawn, gyda holl denantiaid yr ardal yn mwynhau letys ffres o'r ardd, ac mae barbeciws haf yn cael eu cynnal yno bellach. Mae prosiect yr Ardd Gymunedol wedi helpu tenantiaid i ddysgu sgiliau newydd, cynyddu eu mynediad at fwyd o ansawdd da, hybu eu symudiad dyddiol, a gwella eu lles. Mae’r ardd hefyd wedi rhoi cyfleoedd i denantiaid gymdeithasu â’i gilydd, gan leihau unigrwydd ac unigedd. Yn ddiweddar, mae blychau ystlumod, bwydwyr adar, tŷ draenogod, a gwesty chwilod enfawr wedi’u hychwanegu at yr ardd gan Ieuan, sy’n rhan o Dîm Bioamrywiaeth Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful.

Dywedodd Julie, preswylydd sy’n defnyddio’r ardd: "Rydw i wrth fy modd â'r ardd, ac ni alla i aros i bopeth ddechrau tyfu eto."

Dywedodd Claire, Arweinydd Y Dull System Gyfan at Bwysau Iach yn BIP CTM: “Rydw i mor falch o weld y newid yn Karl a’i dîm, o’i gefnogi i ddefnyddio ymchwiliad gwerthfawrogol yn ei rôl i wrando ar y pethau rhyfeddol y mae’r gymuned yn Dowlais wedi’u cyflawni. Mae’n gadael i ni wybod pa mor bwysig yw hi i wrando ar ein cymunedau cyn i ni weithredu.

Mae creu lleoliadau fel hyn yn allweddol i gefnogi bywydau iachach. Mae’r Ardd Gymunedol nid yn unig wedi darparu bwyd ffres ond hefyd wedi annog symudiad, cysylltiad, ac ymdeimlad o falchder yn yr amgylchedd lleol. Mae gweld sut mae’r tenantiaid wedi cofleidio’r lle hwn yn wirioneddol ysbrydoledig.”

Mae lluniau o Karl a rhai o’r preswylwyr a gymerodd ran i’w gweld isod:

Julie (Preswylydd) a Karl (Swyddog Datblygu Cymunedol)

Mr Morgan (Preswylydd) gyda'r gwesty chwilod sydd wedi cael ei ychwanegu at yr ardd yn ddiweddar gan
Dîm Bioamrywiaeth Cyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful.

Julie (Preswylydd) gyda'r mefus a'r garlleg y bydd y trigolion yn elwa arnyn nhw yn yr haf.