Pontio'r Blychau: Mynd i'r Afael ag Allgáu Digidol mewn Gofal Mamolaeth
Mae prosiect sy’n cael ei arloesi ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg yn sicrhau bod mamau newydd, sydd wedi’u hallgáu’n ddigidol, yn cael cardiau SIM a data am ddim, fel y gallan nhw ddefnyddio gwasanaethau gofal iechyd digidol hanfodol.
Pontio’r Bwlch yw’r fenter gyntaf o’i math yng Nghymru gyda’r nod o fynd i’r afael ag allgáu digidol mewn gofal mamolaeth. Mae’r prosiect yn sicrhau na chaiff unrhyw fenyw ei gadael ar ôl drwy fynd i’r afael â rhwystrau i fynediad digidol—penderfynydd iechyd pwysig.
Wedi dim ond chwe mis cyntaf y prosiect, sy'n cael ei redeg mewn partneriaeth â'r Good Things Foundation, mae CTM wedi dosbarthu 42 o gardiau SIM, gyda chynlluniau i ehangu'r fenter hon ymhellach.
Eglurodd yr Uwch Swyddog Gwybodaeth Bydwreigiaeth Cheri Lewis sy’n arwain y prosiect: “Ar y pwynt cyswllt cyntaf â bydwraig, rydym yn nodi mamau sydd mewn perygl o gael eu hallgáu’n ddigidol. Rydym yn gofyn cyfres o gwestiynau syml i bob menyw sy’n defnyddio ein gwasanaethau mamolaeth yn ystod y broses hunan-atgyfeirio. Nod y cwestiynau hyn yw nodi rhwystrau posibl i fynediad digidol. Yn seiliedig ar eu hatebion, gallwn ddarparu cardiau SIM i fenywod gan gynnwys data, galwadau a negeseuon testun.
“Mae’r prosiect wedi’i ysbrydoli gan ymgyrch debyg yn Lloegr lle dosbarthwyd 113 o gardiau SIM ar draws 34 Ymddiriedolaeth mewn un flwyddyn. Mae’r ffaith ein bod eisoes wedi dyrannu 42 o gardiau yn dangos yn glir yr angen yn ein cymunedau.”
Mae canlyniadau cynnar y prosiect eisoes wedi cael effaith bendant a chadarnhaol ar fywydau menywod. Mae adborth gan fenywod sy’n elwa o’r fenter wedi bod yn hynod gadarnhaol, gyda llawer yn adrodd am lai o bryder, gwell mynediad at wybodaeth famolaeth hanfodol, a gwell gallu i fynychu apwyntiadau ar lein.
Dywedodd un cyfranogwr: “Rydw i’n fam sengl, ac mae ychwanegu credyd at fy ffôn yn frwydr barhaus. Rydw i’n poeni am golli galwadau pwysig gan fy ymgynghorydd neu wybodaeth am godau QR. Mae’r SIM hwn wedi rhoi tawelwch meddwl i mi.”
Rhannodd menyw arall yn y rhaglen, “Mae'r cerdyn SIM wedi fy helpu i ymuno â rhaglen rhyddid ar-lein fel rhan o fy adferiad o drais domestig. Roedd fy nghyn-bartner yn arfer rheoli fy ffôn, ond nawr mae gen i fy rhif fy hun.”
A dywedodd un arall, “Rydw i a fy mhartner yn ddigartref ac yn byw mewn llety dros dro. Allen ni ddim fforddio data, felly roedd yn rhaid i ni ychwanegu ato sawl gwaith y mis. Nawr, does dim rhaid i mi boeni am gysylltu â fy mydwraig na cholli unrhyw beth.”
Mae’r prosiect Pontio’r Bwlch bellach ar fin cael ei gyflwyno ledled Cymru, gan rannu beth a ddysgwyd ar lefel genedlaethol i ysbrydoli newid ehangach yn y system gofal iechyd.
11/04/2025