Gwiriadau ac gyngor am ddim ar yr afu yn agos atoch chi!

Mae tîm Hepatoleg Cwm Taf Morgannwg yn cynnal cyngor a phrofion iechyd yr afu am ddim mewn digwyddiadau ar draws ein cymunedau yr wythnos nesaf.

Bydd Uwch-ymarferydd Nyrsio Hepatoleg yn cynnig ffibrosganiau - sgan cyflym, di-boen, anfewnwthiol sy'n asesu'r afu am unrhyw lid neu greithiau ac yn edrych ar faint o fraster sydd yn yr afu.  Darperir canlyniadau ar y pryd, ac os oes angen dilyniant pellach, bydd apwyntiad yn cael ei drefnu.

Bydd profion cyfrinachol am ddim ar gyfer Hepatitis B a C ar gael hefyd.

Bydd digwyddiadau’n cael eu cynnal yn y lleoliadau canlynol:

• Dydd Llun 13 Hydref 2025 - 10.00yb - 6.00yp
  Halo, Canolfan Hamdden Merthyr Tudful, Merthyr Tudful, CF48 1UT
   
• Dydd Mawrth 14 Hydref 2025 - 9.30yb - 5.30yp
  Llyfrgell Aberdâr, Green St/High St, Aberdâr, CF44 7AG
   
• Dydd Mercher 15 Hydref 2025 - 10.00yb - 6.00yp
  Canolfan Bywyd Halo, Pen-y-bont ar Ogwr, Stryd yr Angel, Pen-y-bont ar Ogwr, CF31 4AH
   
• Dydd Iau 16 Hydref 2025 - 10.00yb - 6.00yp
  Canolfan Hamdden Tonyrefail, Heol Waunrhydd, Tonyrefail, CF39 8EW
   
• Dydd Gwener 17 Hydref 2025 - 9.00yb - 5.00yp
  Canolfan Chwaraeon Cwm Rhondda, Ystrad, CF41 7SY.

Digwyddiad galw heibio yw hwn - does dim trefnu apwyntiad.

Clefyd yr afu yw'r trydydd lladdwr mwyaf yn y DU, gyda llawer o afiechydon a all effeithio ar yr afu yn arwain at glefyd cronig yr afu, sirosis, methiant yr afu ac o bosibl canser yr afu.

Mae gordewdra,  camddefnyddio alcohol a firysau sy’n cael eu cludo yn y gwaed ymhlith y ffactorau sy’n cyfrannu at ddatblygiad clefyd yr afu mewn pobl yng Nghymru.Mae Hepatitis B a C yn firysau a gludir yn y gwaed, sy’n cael eu trosglwyddo o berson i berson trwy ddod i gysylltiad â gwaed / hylifau corff heintiedig.

Does dim symptomau gan y rhan fwyaf o bobl, ac felly dydyn nhw ddim yn gwybod am yr haint. Os na chaiff ei drin, gall y firysau hyn arwain at glefyd cronig yr afu.

Mae gordewdra yn cynyddu’r risg o ddatblygu clefyd brasterog yr afu. Ymhlith y 25% o’r boblogaeth sy’n ordew yn y DU, bydd y rhan fwyaf ohonyn nhw gyda chlefyd yr afu brasterog. Bydd afu llawer ohonyn nhw yn creithio ac yn llidio hefyd, a fydd yn arwain at sirosis.

Bydd yfed alcohol o fewn y canllawiau a mynd â seibiannau rheolaidd o alcohol yn helpu eich afu i aros yn iach.

30/09/2025