Symptomau na ellir eu hesbonio'n feddygol
Mae llawer o bobl yn cael symptomau corfforol parhaus, er enghraifft, pendro neu boen, sydd ddim, i bob golwg, yn symptomau o gyflwr meddygol.
Gelwir y rhain yn “symptomau na ellir eu hesbonio’n feddygol” weithiau pan maen nhw’n para am fwy nag ychydig wythnosau, ond nad yw meddygon yn gallu dod o hyd i broblem yn ymwneud â’r corff a allai fod yn eu hachosi.
Dydy hyn ddim yn golygu bod y symptomau’n cael eu ffugio neu eich bod “yn dychmygu pethau” – maen nhw’n ddilys ac maen nhw’n gallu effeithio ar eich gallu i fyw eich bywyd.
Mae methu deall beth sy’n achosi’r symptomau hyn yn gallu eu gwneud hyd yn oed yn fwy trallodus ac anodd ymdopi â nhw.
Pan mae symptomau anodd eu hadnabod yn ymddangos fel pe baen nhw’n cael eu hachosi gan broblemau yn y system nerfol ond nad oes gennych gyflwr niwrolegol penodol, efallai y bydd meddygon yn cyfeirio at eich symptomau fel 'anhwylder niwrolegol gweithredol'.
Mae enghreifftiau o symptomau o’r fath yn cynnwys y canlynol:
- pinnau bach yn y dwylo neu'r traed
- cryndod yn un o’r breichiau neu’r ddwy
- cur pen neu feigryn
- newidiadau yn eich golwg, fel golwg aneglur neu weld goleuadau’n fflachio
Mae symptomau na ellir eu hesbonio’n feddygol yn gyffredin, gydag oddeutu 1 o bob 4 o bobl sy’n gweld meddyg teulu â symptomau corfforol nad oes modd eu hesbonio.
Achosion posibl symptomau na ellir eu hesbonio’n feddygol
Mae llawer o bobl sydd â symptomau na ellir eu hesbonio’n feddygol, fel blinder, poen a chrychguriadau’r galon, hefyd yn dioddef o iselder neu orbryder.
Mae trin problem seicolegol gysylltiedig yn aml yn gallu lleddfu'r symptomau corfforol.
I eraill, mae’r symptomau’n gallu bod yn rhan o syndrom nad yw pobl yn deall digon amdano, er enghraifft:
- syndrom blinder cronig (CFS) – a elwir hefyd yn ME
- syndrom coluddyn llidus (IBS)
- ffibromyalgia (poen dros y corff i gyd)
Nid yw'r ffaith nad yw meddygon yn gallu dod o hyd i gyflwr sy'n achosi'r symptomau hyn yn anghyffredin mewn meddygaeth, ac nid yw'n golygu na ellir gwneud dim i'ch helpu.
I gael rhagor o wybodaeth am Symptomau na ellir eu hesbonio'n feddygol, ewch i wefan GIG 111 Cymru.
Am fwy o wybodaeth, e-bostiwch CTM.WISE@wales.nhs.uk neu ffoniwch ni ar 01685 351 451. Ewch i'n gwefan: bipctm.gig.cymru/wise-ctm